روش نوشتن چک
روش نوشتن چک انجام صحیح و اصولی چک نویسی، یادگیری و آشنایی با قوانین مربوط به آن از موارد بسیار مهم و ضروری است، زیرا کوچک‌ترین اشتباه و خطایی در انجام آن می‌تواند افراد را در شرایط بسیار پر استرس و شاید پر خطر مالی قرار دهد. نوشتن چک برای حواله‌های بانک صادرات، ملی، کشاورزی، رفاه، ملت … و نیز چک‌های صیادی تفاوت چندانی باهم ندارند و یکسان هستند. مطالبی که در این بحث ذکر می‌شود می‌تواند برای تمامی افرادی‌که با چک سر و کار دارند بسیار مفید باشد.
تعریف چک و اهمیت توجه به چک نویسی
چک برگه‌ای است که به‌عنوان سند تجاری می‌تواند در بسیاری از معاملات جایگزین پول نقد شود و از طریق آن سرمایه زیادی را به دیگری انتقال داد. نقش و اهمیت چک را در نظام اقتصادی ایران، از میزان استفاده آن می‌توان درک نمود. نوشتن چک سبب می‌شود که این حواله ارزش و اعتبار قانونی پیدا کند و از این طریق پول زیادی را رد و بدل نمود. در صورتی‌که نوشتن حواله درست انجام نگیرد و یا در انجام آن سهل‌انگاری و غفلت شود، ممکن است افراد دچار ضررهای جبران‌ناپذیری شوند. افرادی هستند که مدت‌ها به‌دلیل عدم آگاهی در مورد نگارش چک و انجام ناصحیح آن برای بهدست آوردن حقوق ضایع شده خود تا مدت‌ها دچار گرفتاری و دردسر شده‌اند. بنابر این یادگیری اصول و قواعد مربوط به چک نویسی، برای تمامی افراد حتی کسانی‌که زیاد با حواله سر و کار ندارند مهم و مفید است.
شناخت بخش‌های مشخص چک از نکات مهم در زمان انجام چک نویسی است که شامل موارد زیر می‌باشد:
شماره مسلسل چک
این شماره جزء شماره‌هایی برای شناسایی چک است، که هر برگه از حواله دارای شماره جداگانه‌ایی است که بر روی آن چاپ شده است.
شماره حساب جاری
در تمامی برگه‌های چک شماره حساب جاری صادر کننده و نیز نام دارنده حساب جاری چاپ می‌شود.
تاریخ پرداخت
تاریخ حواله باید به عدد و حروف نوشته شود تا با توجه به آن در موعد تعیین شده وصول گردد. طبق ماده 3 قانون صدور چک (اصلاحی 1382) چک‌ها فقط بر اساس تاریخ مندرج در آن‌ها و یا بعد از آن تاریخ، قابل وصول از بانک است.
گیرنده چک
طبق ماده 312 قانون تجارت حواله می‌تواند در وجه شخص معین، حواله کرد و یا حامل باشد. اگر چک در وجه حامل باشد در دست هر فردی‌که باشد مبلغ آن از طرف بانک قابل وصول خواهد بود.
مبلغ چک
مبلغ چک را در بیشتر مواقع به واحد پول ملی کشور یعنی ریال و به‌دنبال آن همان مبلغ را به تومان ذکر می‌کنند، باید مبلغ حواله به عدد و حروف نگارش شود.
امضای چک
چک بدون امضای دارنده حساب جاری فاقد ارزش خواهد بود، اگر چک با امضاء قابل پرداخت باشد باید تمامی شرکاء آن را امضاء کنند.
نحوه انجام صحیح چک نویسی و رعایت نکات امنیتی در زمان نگارش آن:
پس از شناخت درست قسمت‌های مربوط به چک، برای پر کردن قسمت‌های خالی باید با خطی خوب و خوانا نوشتن چک انجام شود و سپس به روش‌های زیر عمل نمود:
قسمت مربوط به تاریخ چک
در این قسمت پس از نوشتن تاریخ بهترین کار چسباندن چسب کاغذی بر روی آن است، تا امکان هیچ‌گونه تغییری برای آن وجود نداشته باشد.
قسمت مربوط به مبلغ چک
در کادر حواله در قسمتی که نوشته (به موجب این چک مبلغ) باید مبلغ را در قسمتی که مستطیلی است، به دو شکل ریال و عدد بنویسید. مبلغ را با کمترین میزان فاصله از ریال بنویسید، صفرها را دایره مانند درج کنید و بقیه فاصله تا انتهای کادر را با علامت ضربدر یا خط تیره پر کنید، که جای خالی برای سوء استفاده باقی نماند. همچنین برای اطمینان روی آن را چسب نواری بچسبانید و روی آن را با ناخن خراش دهید که به راحتی کنده نشود.
قسمت وجه
در این بخش از حواله نام فرد دریافت کننده چک را درج کنید و از نوشتن کلمه حامل خودداری کنید، در غیر این‌صورت هر شخصی می‌تواند از چک شما سوء استفاده نماید. برای مانع از سوء استفاده‌های احتمالی پس از نوشتن اسم فرد همراه با عبارت بابت خرید یا… دلیل صدور چک هم نوشته شود.
قسمت امضاء
در این بخش علاوه بر امضاء، نام و نام خانوادگی و تاریخ امضاء هم درج گردد بهتر است و امکان کلاهبرداری از آن کمتر می‌شود. افرادی‌که دائم با چک سر و کار دارند امضاء چک برای آنان بسیار مهم است. باید سعی کنید امضای خیلی ساده یا پیچیده نداشته باشید و برای انجام کارهای چک نویسی خود، امضای مخصوص داشته باشید. البته همراه با خودکاری که همیشه همراه‌تان است. زیرا داشتن خودکار شخصی یکی از موارد مربوط به رعایت امنیت در زمان نوشتن چک است. سعی کنید از قلم و خودکار دیگران استفاده نکنید.
قسمت ته برگ
بخش ته برگ چک را کاملا بنویسید، فقط ته برگ را امضاء نکنید تا اگر چک سرقت شد نتوانند از نمونه امضای شما سوء استفاده نمایند. علاوه بر رعایت تمامی موارد ذکر شده در زمان نگارش چک، پیش از صدور آن چنانچه حواله بدون قلم‌خوردگی یا همان خط خوردگی نوشته شده باشد، بالای کادر مستطیلی شکل باید عبارت بدون قلم‌خوردگی را بنویسید و در هر دو طرف ضربدر بکشید. اگر چک دارای خط خوردگی باشد در گوشههایی از پشت چک بنویسید که خط خوردگی از اینجانب است ، مبلغ فلان و تاریخ فلان درست می‌باشد. در این شرایط می‌توان با خیالی راحت نوشتن چک را به منظور وصول آن انجام داد. هیچ‌گاه چکی که نوشتن آن کامل نشده را دست فرد دیگری نسپارید و یا از کسی نخواهید اینکار را برای شما انجام دهد، در این شرایط امکان سوء استفاده از چک بیشتر می‌شود.
کارشناسان آگاه و خبره ما در آکادمی کلهر با داشتن تسلط کامل بر مسائل حقوقی در چک و با داشتن سال‌ها تجربه در عرصه پیگیری پرونده‌های حقوقی و کیفری چک می‌توانند به بهترین شیوه شما را راهنمایی کنند.
در چه صورتی چک اعتباری نداشته و وصول نمی‌گردد؟
وعده‌دار بودن چک
در صورتی‌که تاریخ وصول چک برای چند روز یا چند ماه و حتی یک‌سال دیگر باشد، از نظر قانونی به این معنی است که در همان روز و در همان تاریخ شما حواله را دریافت نموده‌اید. مگر آنکه در دسته چک و یا پشت آن به وعده‌دار بودن حواله اشاره شود. بنابراین تا پیش از موعد تعیین شده، چک وصول نمی‌گردد.
چک برگشتی
اگر صاحب حواله با انجام چک نویسی آن را به شخص دیگری تحویل داد و فرد در زمان مشخص شده برای وصول به بانک مراجعه نمود، ولی با توجه به مبلغ چک، حساب جاری صادر کننده خالی بوده و یا کمتر از مبلغ حواله باشد، چک بی ارزش و فاقد اعتبار خواهد بود.
ناخوانا بودن چک
در صورتی‌که چک دارای قلم خوردگی‌های زیاد باشد و نام امضای مشخص و دقیقی نداشته باشد، بی‌ارزش و فاقد اعتبار خواهد بود. حتماً باید اسم فرد خوانا و کامل نوشته شود. چک به‌عنوان سندی تجاری و مهم می‌تواند در انجام بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی نقش مهمی داشته باشد. بنابر گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبر نگاران جوان در زمینه حقوقی و قضایی، کلاهبردای‌های زیادی می‌تواند به‌وسیله نوشتن چک انجام شود. افراد باید با داشتن آگاهی لازم در مورد چک، هنگام نگارش آن سعی کنند بدون هر گونه عجله و شتاب‌زدگی اینکار را انجام دهند. نوشتن چک دارای نکاتی ظریفی است، که نادیده گرفتن هر کدام از این موارد می‌تواند زمینه‌ساز سوء استفاده از چک شده و برای افراد دردسر و مشکل ایجاد کند.
مقالات مرتبط:
5 کلید طلایی در تنظیم چک بانکی