حقوق سهامداران شرکت سهامی
در مبحث حقوق سهامداران شرکت سهامی سهام دار دارای این حق مسلم است که عضو شرکت باشد و بدون رضایت او نمی توان او را از شرکت خارج کرد. برای خروج سهامدار از شرکت رضایت و امضای سهامدار یا وکیل او لازم است.
مسئله ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که، آیا می‌توان در اساسنامه پیش بینی کرد که مجمع عمومی در شرایط خاصی حق اخراج شریک یا گروهی از شرکاء را دارد؟
در حقوق ایران به نظر نمی‌رسد چنین امری مجاز باشد، مگر آنکه تمامی شرکاء اساسنامه ای را که در آن چنین حقی به مجمع عمومی داده شده است، امضا کرده باشند و این امر میسر نیست، مگر آنکه، همه شرکاء اساسنامه را امضاء کرده باشند. قبول این نظر مبتنی بر قبول این واقعیت است که، در این صورت، توافق بر اخراج سهامدار جنبه قراردادی دارد و چون قانون گذار این امر را منع نکرده است، قابل پذیرش است. به‌هر حال، بهتر است، قانون گذار راه حل اخراج شریک به دلایل موجه را پیش بینی کند؛ چون در غیر این صورت ممکن است عدم سازگاری شرکاء به انحلال شرکت بی‌انجامد و نتایج نامطلوبی داشته باشد. مؤسسه آکادمی کلهر؛ جزء یکی از تخصصی‌ترین مراکز ارائه دهنده خدمات ثبت شرکت در ایران است. این مؤسسه، اولویت خود را در سرعت خدمات، حداکثر کیفیت و رضایت‌مندی مشتریان قرار داده است.
حق داوطلب شدن برای عضویت در هیأت مدیره
برای عضویت در هیأت مدیره شرکت سهامی شخص باید سهامدار شرکت باشد در قانون، مدیریت شرکت سهامی منوط به داشتن سهم در شرکت است. ( ماده 117 ) منطق این راه حل این است که مدیریت شرکت باید به کسی سپرده شود که، شخصاً منافعی در شرکت داشته باشد. قانونگذار تشخیص میزان نفع مدیر در شرکت را به اساسنامه واگذار کرده است و مقرر داشته ” مدیران باید تعداد سهامی را که اساسنامه شرکت مقرر کرده است دارا باشند.
مطابق قانون هر سهامداری که حدنصاب سهم مقرر در اساسنامه را داشته باشد، این حق را دارد تا، کاندید هیأت مدیره شود، البته چنانچه اساسنامه شرایط خاصی را برای اعضای هیأت مدیره در نظر گرفته باشد، شخص سهامدار باید آن شرایط را نیز داشته باشد، مثلا عضو هیأت مدیره دارای تخصص یا تحصیلات خاصی باشد.
حق اطلاع سهامداران از گزارش‌های مالی شرکت
حق اطلاع سهام داران از وضعیت شرکت وسیله ای برای اجرای درست حق رأی است. تهیه گزارش‌های مالی و تنظیم صورت دارایی و دیون وظیفه ذاتی هیأت مدیره است و برای اینکه بازرس قانونی در طول سال مالی از وضعیت مالی شرکت مطلع باشد و همه امور موکول به پایان سال مالی نشود، در ماده 137 “لایحه اصلاحی قانون تجارت” ”هیأت مدیره مکلف شده هر شش ماه یک بار خلاصه صورت دارایی و دیون شرکت را به بازرس قانونی ارائه کند.
در ماده 232 قانون نیز تکلیف هیأت مدیره در پایان سال مالی معین و مقرر شده صورت دارایی، دیون، ترازنامه، حساب سود و زیان و عملکرد شرکت را به ضمیمه گزارش فعالیت‌ها و وضع عمومی شرکت تنظیم کرده و حداقل بیست روز قبل از تاریخ مجمع عمومی عادی شرکت در اختیار بازرس قانونی قرار دهد.
شیوه کسب آگاهی سهام داران از حسابها و گزارش‌های هیأت مدیره و بازرس قانونی در ماده 139 قانون پیش بینی شده است. به موجب ماده 139 این لایحه: «هر صاحب سهم می تواند از پانزده روز قبل از انعقاد مجمع عمومی در مرکز شرکت، به صورت حسابها مراجعه کرده و از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران و گزارش بازرسان رونوشت بگیرد». بر این اساس حق آگاهی سهام داران از حساب های شرکت نباید موجب بروز اخلال در وظایف عادی و روزمره مدیران شود. این مبحث ادامه دارد ….
نویسنده: خانم دکتر کلهر
مقالات مرتبط:
دانستنی های شرکت با مسئولیت محدود | قسمت اول