هر آنچه بازرسان در شرکت‌های سهامی خاص باید بدانند (6)
ماموریت‌های نظارتی خاص
ما درمبحث ششم هر آنچه بازرسان در شرکت‌های سهامی خاص باید بدانند (6) با وظایف ویژه آن‌ها نیز آشنا می‌شویم؛ بازرس علاوه بر ماموریت اصلی بررسی حساب‌ها دارای وظایف ویژه دیگری است که، عمدتاً جنبه حقوقی دارد. با بررسی این وظایف می‌توان ملاحظه کرد که بازرس تا چه حد در کنترل حیات شرکت دخالت دارد.
وظایف بازرسان
- بازرس باید در این مورد که مدیران شرکت دارای تعداد سهام وثیقه‌ای موضوع مواد 114 به بعد لایحه قانونی 1347 هستند یا خیر و اینکه سهام مزبور در صندوق شرکت نگه‌داری می‌شود یا خیر تحقیق کند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف از مقررات قانونی و اساسنامه شرکت در مورد سهام وثیقه مراتب را به مجمع عمومی عادی گزارش دهد. موسسه آکادمی کلهر با داشتن مشاورانی کار آزموده و متخصص و کاملا مسلط به قوانین حقوقی می‌توانند، در این زمینه به‌بهترین شیوه شما را یاری کرده و راهنمایی نمایند.
ماده 114 – مديران بايد تعداد سهامی را كه اساسنامه شركت مقرر كرده است دارا باشند. اين تعداد سهام نبايد از تعداد سهامی كه به‌موجب اساسنامه جهت دادن رأی در مجامع عمومی لازم است كمتر باشد. اين سهام برای تضمين خساراتی است كه ممكن است از تقصيرات مديران منفرداً يا مشتركاً بر شركت وارد شود. سهام مذكور با اسم بوده و قابل انتقال نيست و مادام كه مدیری مفاصاً حساب دوره تصدی خود در شركت را دريافت نداشته باشد، سهام مذكور در صندوق شركت به‌عنوان وثيقه باقی خواهد ماند.
- وظیفه دیگر او این است که، درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته‌اند اظهار‌نظر کند و در صورتی که آنان اطلاعاتی برخلاف واقع در اختیار صاحبان سهام قرار دهند مراتب را به مجمع عمومی اطلاع دهد.
- بازرس باید اطمینان حاصل کند که حقوق صاحبان سهام در حدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است، به‌طور یکسان رعایت شده باشد، حقوقی نظیر تقسیم سود و حق رأی
- در صورتی که مدیران، مجمع عمومی را دعوت نکنند، بازرس باید به درخواست سهام‌دارانی که لااقل یک‌پنجم سرمایه شرکت را مالکند، مجمع مورد تقاضا را دعوت کند، بدون درخواست سهام‌داران نیز بازرس مکلف است راساً اقدام به‌دعوت مجمع عمومی عادی کند، در صورتی که بازرس مقتضی بداند، می‌تواند مجمع عمومی عادی را بطور فوق‌العاده دعوت کند.
سخن آخر
در خیلی از شرکت‌های سهامی در انتخاب بازرس دقت نمی‌شود و خیلی از اشخاص که ممنوع الانتخاب هستند، به‌عنوان بازرس انتخاب می‌شوند و تصویب ترازنامه‌ها و افزایش سرمایه‌های شرکت با تأیید بازرسی انجام می‌شود که انتخابش باطل است. از طرفی خیلی از اشخاص بدون اطلاع از وظایف بازرس، به سمت بازرس انتخاب می‌شوند و قبول سمت می‌کنند، حال آنکه در بررسی‌های فوق مشخص شد که بازرس چنانچه با وجود ممنوعیت‌های قانونی سمت بازرسی را بپذیرد، مسئولیت کیفری دارد. لذا توصیه می‌شود سهام‌داران با بررسی موارد قانونی و ممنوعیت‌های قانونی اشخاص دارای شرایط قانونی را به عنوان بازرس انتخاب کنند، تا در آینده تصمیمات مجمع و بازرس توسط مراجع قانونی باطل نگردد.
نویسنده: خانم دکتر کلهر